Το θεσμικό μονοπώλιο της βίας στην δίκη του Τάσου Θεοφίλου

   Ο Νικολό Μακιαβέλι στον περίφημο Ηγεμόνα αναφέρει στην σημασία της ικανότητας εκείνου που ασκεί την εξουσία πως όταν το πόπολο αρχίζει να χάνει την εμπιστοσύνη του σε αυτόν που άρχει – ας βάλουμε λοιπόν στην θέση αυτή το Κράτος για να δώσουμε μία τωρινή διάσταση ερμηνευτικά – τότε εκείνος θα πρέπει να την διατηρήσει με την βία. Διότι όταν ο λαός θ’ αρχίσει να μην τον πιστεύει πια τότε ο άρχοντας θα κινδυνέψει να πέσει και να τσακιστεί στους θεσμούς που ο ίδιος θεσμοθέτησε. Βέβαια ό,τι έχει ουσιαστική σημασία στην πραγματεία του Μακιαβέλι είναι το συμπέρασμα πως αυτός που ασκεί την εξουσία κατά παράδοση, οφείλει και να διατηρήσει με προσοχή εκείνους τους κοινωνικοπολιτικούς θεσμούς με τους οποίους ο λαός είναι εξοικειωμένος ώστε η εξουσία του να είναι διαρκής. Το αδαμάντινο μας κράτος λοιπόν οφείλει να διατηρεί παντοδύναμους εκείνους τους θεσμούς που αποτελούν την καταστατική του προϋπόθεση και που χωρίς αυτούς μας είναι αδιανόητο ως τέτοιο. Κι αυτοί δεν είναι άλλοι εκτός από όσους συγκροτούν το θεσμικό του μονοπώλιο της βίας και επικαλύπτονται στην διαβαθμισμένη εξουσία των τριών χεριών του, νομοθετικού, εκτελεστικού και δικαστικού.

   Ποιος βέβαια να το φανταζότανε ότι το δικαστικό του χέρι για να εδραιώνει συνεχώς την θέση του Κράτους στην αυγή του 21^ου αιώνα θα πρέπει να δικαιώνει τις προτροπές του αναγεννησιακού στοχαστή. Εν τούτοις μία τέτοια εξέλιξη δεν πρέπει να θεωρείται αναχρονιστική αλλά σύμφωνη με το πνεύμα της κρίσης που διέπει την παραπαίουσα κοινωνία της εργασίας. Εδώ και καιρό διαφαίνεται μία διάχυση της κατασταλτικής λαγνείας των δημοκρατικών θεσμών και στις εξοχότερες των ευρωπαϊκών οικογενειών όπως η Γαλλία*, η Βρετανία ή η Ισπανία. Αυτή η διάχυση εφορμά ως θεαματικό αίτημα για περισσότερη τάξη και ασφάλεια από την στιγμή που η ίδια η κοινωνία της εργασίας χαροπαλεύει και το Κράτος, πιεζόμενο πια, πρέπει να αποκαταστήσει τον ετοιμόρροπο θεσμικό του ρόλο. Έτσι και στην Ελλάδα όταν όλες οι άλλες αρμοδιότητες του έχουν αρχίσει να συρρικνώνονται και να περνούν μέσα από το μάτι της βελόνας για να διαμορφώσουν στο τέλος ένα μινιμαλιστικό Λεβιάθαν, επειδή αυτό είναι το αποτέλεσμα της επιταγής των παρανοϊκών νόμων που αξιοποιούν την ανταλλακτική αξία του κεφαλαίου, ο μόνος πόλος που θα σταθεί για να δικαιολογήσει την μορφή του αστικού Κράτους είναι εκείνος που είναι συνυφασμένος από την απαρχή του και προσιδιάζει σε κάθε λογής νεκροταφείο. Η τάξη και η ασφάλεια!

   Χάριν λοιπόν αυτής της αδιαπραγμάτευτης συνθήκης που υποτίθεται ότι συντηρεί την κοινωνική ειρήνη η δικαστική εξουσία είναι διατεθειμένη να κάνει τα δικά της δικονομικά άλματα. Και μπορεί ακόμη και να φτάσει μέχρι το σημείο να πρωτοπορήσει επανερμηνεύοντας τον νομικό της πολιτισμό που βαστάει από την εποχή του Διαφωτισμού. Εφεξής σε ορισμένες περιπτώσεις όταν το δικαστήριο κρίνει κατά το δοκούν, τότε ο κατηγορούμενος θα λογίζεται κατά τεκμήριο ένοχος και δεν θα πρέπει το δικαστήριο να αποδεικνύει την ενοχή του αλλά εκείνος την αθωότητα του.

   Έτσι ακριβώς εξελίχθηκε και η δίκη Θεοφίλου. Ήδη για το πόρισμα της ενοχής του είχαν αποφανθεί τα μαζικά μέσα εξηλιθίωσης του κοινού από την στιγμή που η αντιτρομοκρατική υπηρεσία που τον συνέλαβε για την αιματηρή ληστεία στην Πάρο το καλοκαίρι του 2012, τον προσήγαγε με όλες τις χολιγουντιανές τιμές που αρμόζουν σε κάποιο ταραξία της δημόσιας τάξης και εχθρό της κοινωνικής ασφάλειας ως τρομοκράτη. Στην εξέλιξη της δίκης δεν προέκυψε καμία ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για την ενοχή του Τάσου Θεοφίλου. Το μοναδικό πειστήριο που τον ενοχοποιούσε (ένα ψάθινο καπέλο) εμφανίζεται στην δικογραφία μετά την φωτογράφιση όλων των πειστηρίων στον τόπο του εγκλήματος. Δηλαδή σαν να λέμε περίπου: εκ των υστέρων της διαδικασίας συγκέντρωσης των όποιων στοιχείων. Αυτό λοιπόν το καπέλο κατά την διάρκεια της δίκης κατέστη δικονομικά διάτρητο διότι αποσαφηνίστηκε, καθότι κινητό αντικείμενο, πιο πολύ ως ένδειξη παρά ως απόδειξη της όποιας εγκληματικής πράξης.

   Παρ’ όλα αυτά ο Θεοφίλου καταδικάστηκε πρωτόδικα με ποινή ίση με την ακρωτηρίαση 25 χρόνων από την ζωή του ώστε να εξευμενίστει με αυτόν τον τρόπο η περιρρέουσα κατασταλτική προκατάληψη των δικαστών που τον δίκασαν με κριτήριο το μοντέλο καταστολής, που επισείει η τάξη και η ασφάλεια και τείνει πλέον να γίνει ο κανόνας, κι όχι στηριζόμενοι στην αλήθεια των πραγματικών γεγονότων. Το δικαστήριο έτσι θέλησε να δικαιώσει κυνικά και μία άλλη ρήση του Μακιαβέλι που αντιτείνει ότι «όποιος συμπεριφέρεται με καλοσύνη σε μια κοινωνία με τόσους, που είναι κάθε άλλο παρά καλοί, είναι φυσικό να καταστραφεί».

   Αξίζει βεβαίως να αναφερθούμε και στην σημειολογία της μη αναγνώρισης ως ελαφρυντικού από τους δικαστές του πρότερου έντιμου βίου στον κατηγορούμενο. Ενώ απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες που αφορούσαν τα περί τρομοκρατίας ωστόσο δεν του αναγνώρισαν ως ελαφρυντικό το συγγραφικό του έργο ως μέρος μίας έντιμης ζωής επειδή σύμφωνα με την εισαγγελέα είχε ασταθή κοινωνικό βίο γιατί δεν εξασκούσε κάποιο σταθερό επάγγελμα και προετοίμαζε εν τοιαύτη περιπτώσει την ληστεία τράπεζας. Αλήθεια κάποιος που εκφράζει τις λογοτεχνικές του ανησυχίες φτάνοντας στο σημείο να γράφει διηγήματα έστω κι αν παιδεύει ακατάπαυστα το πνεύμα του για να το πετύχει, εάν δεν είναι με αξιακά ανταλλάξιμους όρους αναγνωρισμένος από το κάθε λογής ανερμάτιστο σινάφι αυτής της εργατικής κοινωνίας, παύει να εκλαμβάνεται ως έντιμος; Φυσικά και δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός πως πριν από δύο περίπου εβδομάδες κάποιος τσαρλατάνος που μαϊμουδίζει τον λιμπεράλ πολιτικό (και που η ζωή του μπορεί να απογραφεί τηλεγραφικά σε αυτά τα αστεία βιογραφικά σημειώματα, με τον βαρύγδουπο τίτλο Curriculum Vitae, μέσα σε λιγοστές αράδες) χαρακτήρισε τον Μαρξ τεμπελχανά! Και είναι ενδεικτικό του πως κάποιοι ταγοί της κοινωνίας της εργασίας δηλαδή οι πολιτικοί και δικαστικοί της λειτουργοί αντιλαμβάνονται την έντιμη εικόνα για τα μέλη της: Μακάριους ως φιλόπονους, αφηρημένα εργατικούς και συνάμα φτωχούς τω πνεύματι. Φτυστούς, σαν τη μάπα τους!

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΝ ΑΘΩΟ ΤΑΣΟ ΘΕΟΦΙΛΟΥ!

 

Υποσημειώσεις:

* Βλέπε στις παραπομπές το κεφάλαιο «Violence, mais pour quoi faire?» από το δοκίμιο του Ανσελμ Γιάππε «Credit A Mort»
** Η εικόνα του ποστ αποτελεί εικονογράφηση για το πασίγνωστο μυθιστόρημα του Φραντζ Κάφκα: Η Δίκη

Παραπομπές:

α) Ο Ηγεμόνας  ~ Νικολό Μακιαβέλι,  Εκδόσεις: Περίπλους 2003 ~ 1513

β) Violence, mais pour quoi faire?  ~ Anselm Jappe Editions Lignes ~ 2009
γ) Μαρξ 2000  ~ Ρόμπερτ Κουρτζ ~ 1999

Η Τουρκική «εξέγερση των δέντρων» πρέπει να τεθεί με όρους βιοπολιτικής!

Εικόνα από το δυστοπικό παρόν των μητροπόλεων μας.

 

«Σέβομαι τις γυναίκες που φορούν την ισλαμική μαντίλα, είναι δικαίωμά τους, αλλά θέλω και τα δικαιώματά μου να προστατεύονται. Δεν είμαι αριστερή ή αντικαπιταλίστρια. Θέλω να γίνω επιχειρηματίας και να ζήσω σε μία ελεύθερη Τουρκία», λέει η Έζρα,  μια νεαρή φοιτήτρια του μαθηματικού που διαδηλώνει σε συνθήκες προσομοίωσης μιας γενικευμένης εξέγερσης που λαμβάνουν χώρα εδώ και μία εβδομάδα στην Κωνσταντινούπολη. Και η Μπούζρα μια ακόμη διαδηλώτρια και νεαρή φοιτήτρια επίσης συμπληρώνει: «Φυσικά κι ανησυχώ και ξέρω ότι εδώ μπορεί να κινδυνεύω. Αλλά για μένα αυτό δεν είναι τίποτα σε σχέση με τον κίνδυνο να χαθεί η Τουρκική Δημοκρατία, οι ελευθερίες και το πνεύμα της».

   'Ηδη ακούω στα αυτιά μου να εγείρονται οι ανηλεείς ενστάσεις της συστημικά "χρήσιμης" Αριστερής μαλάκυνσης από την στιγμή που είναι εύθετο να θεωρηθεί ότι οι συνθήκες στην Τουρκία προσομοιάζουν σε μία εξέγερση χωρίς αυτή ουσιαστικά να είναι και ας μας δίνει αυτή την εντύπωση. Όμως τα λόγια των δύο κοριτσιών από το πλήθος των διαδηλωτών αφήνουν την κινητοποίηση γυμνή απέναντι στον απολυταρχισμό της κατεστημένης κοινωνίας. Ενώ κοντράρουν στα ίσια την βιωμένη αυταρχία του θεάματος, ενώ έρχονται αντιμέτωπες με τον σύγχρονο ολοκληρωτισμό και την αστυνομοκρατία ενός παντοδύναμου υλικοτεχνικού Λεβιάθαν (κράτους) οι διαδηλώτριες απαιτούν, θέτοντας το ως αίτημα, την πλήρη ελευθερία στην άσκηση των αστικών δικαιωμάτων τους! Με τέτοιες κοντόφθαλμες βλέψεις που λογίζονται ως θλιβερά κατάλοιπα από την θετικιστική πολιτισμική κληρονομιά η όψιμη εξέγερση έχει διαγράψει ήδη μια αδιαπραγμάτευτη αποτυχία.

  Εφόσον το ζήτημα τοποθετείται μέσα στο προνομιακό γήπεδο της ιδεολογίας των δικαιωμάτων, όπου εκείνοι που άρχουν τα ορίζουν με δεσποτική μονομέρεια, τίποτα δεν μπορεί να εξασφαλίσει την καθολική ελευθερία μας μέσα σε βιοπολιτικούς όρους. Ο Ραούλ Βανεγκέμ το έχει θέσει ούτως ή άλλως απερίφραστα: «η ιδεολογία της προόδου και της αλλαγής στην υπηρεσία του αναλλοίωτου - να το παράδοξο που τίποτα πια δεν μπορεί να το κρύψει από τη συνείδηση, ούτε και να το δικαιολογήσει μπροστά της». Όσο δεν δηλώνεται η αδήριτη ανάγκη της κοινωνικής σύγκρουσης που τίθεται ρητά σαν πρόβλημα εξουσίας, για να ξεφύγει από τα στρεβλά όρια του ακτιβισμού των αστικών δικαιωμάτων, τόσο ο ειλικρινής επαναστατικός αναβρασμός διακινδυνεύει να απομονωθεί στο περιθώριο των εξελίξεων. Σε μία κοινωνία που πλέον αποκλείει καταστατικά τους ανθρώπους από το δημιουργικό βίωμα της ίδιας τους της ζωής, χρεώνοντας τους μάλιστα εκτός από την αλλοτρίωση και την αχρηστία της αφηρημένης εργασιακής τους δύναμης, η επίκληση στα δικαιώματα της είναι ένα κακόγουστο αστείο.
   Η βιοπολιτική πλέον και η διάβρωση της εναπόκειται στην επιθυμία μας και τη θέληση μας να πάψουμε να εναποθέτουμε τις τύχες μας σε μία διακυβέρνηση (από πολιτικούς, τεχνοκράτες, επιστημονικούς συμβούλους και κάθε λογής επαγγελματίες δέσποτες) και να ξεκινήσουμε αυτόβουλα την δημιουργία της ίδιας μας της ζωής. Διότι όπως πολύ σοφά λέει ο Βανεγκέμ: «νεκροί είναι όσοι από εμάς αφήνονται να κυβερνηθούν!» 

(Γι' αυτό υπάρχει βέβαια και η αισιόδοξη πλευρά της Resistanbul! Μία μειοψηφία ανθρώπων που αρνείται την πεπατημένη των συντεταγμένων δικαιωμάτων που τίθενται τυραννικά από την κυριαρχία και μπορεί ίσως να αφήσει μέσα από την χαραμάδα της,* την επαναστατική κριτική να αντεπιτεθεί. Και μακάρι αυτοί οι γείτονες μας να διαψεύσουν κάθε δυνητική οπισθοδρόμηση!

 

* Αρκεί  βέβαια αυτή η χαραμάδα να μην στενέψει κι' άλλο από την ξύλινο λόγο της ταξικής πάλης.)

Μικροί και σεξουαλικά φιλελεύθεροι στο φρόνημα σατράπηδες!

Ρενέ Μαγκρίτ: Εραστές, 1928

   «Ανωμαλία στις σεξουαλικές σχέσεις υφίσταται μονάχα όταν ο ένας από τους δύο ερωτικούς συντρόφους αρνείται ή δεν θέλει!» Αυτή την φράση μου είπε ένας φίλος σε μία κατ' ιδίαν κουβέντα που είχαμε ενόσω μου περιέγραφε τις εξελίξεις από ένα δικό του ιντερνετικό φλερτάκι. Σε μία πρώτη απόκριση του απάντησα πως έχει δίκιο, γιατί από την στιγμή που και οι δύο σύντροφοι συναινούν ελεύθερα στο τι θα επιλέξουν για την ικανοποίηση τους - επάνω στην ερωτική σχέση και ανεξαρτήτως φύλου - τότε και οι επιλογές τους είναι σαφέστατα δικός τους λογαριασμός! Με μια ωστόσο βασική κι' αναντικατάστατη προϋπόθεση: να έχουν αναπτύξει μια ώριμη προσωπική βούληση. Μία προσωπικότητα που θα έχει ολοκληρώσει την ψυχική της ωρίμανση.

     Όμως αυτήν την τελευταία που η αξία της είναι απολύτως καταστατική για να μπορεί η εναρκτήρια φράση του κειμένου να στέκεται σαν αξίωμα που διασφαλίζει την γνήσια ελευθερία των διαπροσωπικών σχέσεων δεν την ανέφερα κατά την διάρκεια της κουβέντας μας με αποτέλεσμα η αρχικά αθώα συνομιλία μας να καταλήξει σε μία έντονη λεκτική διαμάχη! Δίχως την ψυχική ωρίμανση ενός χαρακτήρα είναι αδύνατη οποιαδήποτε ελευθερία της επιλογής του και τον οδηγεί αναπόφευκτα επάνω σε ψυχαναγκασμούς. Σε αρκετές περιπτώσεις ο αδύναμος ψυχισμός έχει την εντύπωση πως τους έχει ξορκίσει, αυτοί όμως είναι μονίμως παρόντες. Η φράση διατυπωμένη σκέτη χωρίς την απαραίτητη διευκρίνιση της προϋπόθεσης της, μπορεί να λειτουργήσει σαν βολικό καταφύγιο σε κάθε ανώριμη προσωπικότητα κρύβοντας το γενεσιουργό αίτιο κάτω από το χαλάκι της πόρτας που την εισάγει στα ακατάβλητα πάθη! 
   Ο Χόρκχαϊμερ με τον Αντόρνο στην «Διαλεκτική του Διαφωτισμού» έχουν επισημάνει στα πλαίσια της πατριαρχικής συνθήκης που συνεχίζει να αφήνει επίμονα τα αυταρχικά της σύνδρομα επάνω στο σώμα της σύγχρονης εμπορευματικής κοινωνίας το εξής: «η πόρνη και η σύζυγος είναι συμπληρώματα της γυναικείας αυτοαλλοτρίωσης μέσα στον πατριαρχικό κόσμο: η σύζυγος προδίδει την ηδονή υπέρ της σταθερής οργάνωσης της ζωής και της ιδιοκτησίας, ενώ η πόρνη, κρυφή σύμμαχος της συζύγου, νέμεται ως νόμιμη κάτοχος αυτό που αφήνει ελεύθερο το ιδιοκτησιακό δικαίωμα κατοχής της συζύγου: πουλάει την ηδονή». (1) Και είναι ακριβώς αυτή η πολλά υποσχόμενη συνθήκη της σταθερής οργάνωσης που εξακολουθεί να διυλίζει την κατά τα άλλα "μοντέρνα" σερνική κουλτούρα στην επιλογή ενός υποτιθέμενα κατάλληλου θηλυκού συντρόφου με απώτερο και εξιδανικευμένο στόχο την δημιουργία οικογένειας. 
   Το συναντώ μονίμως στους συλλογισμούς ουκ ολίγων συνομηλίκων (30+) μου! Η ύπαρξη που πλασάρεται για ιδανική σύζυγος / σύντροφος, από μια κατά βάθος αποστειρωμένη πατριαρχική ηθική, είναι κατά κάποιον τρόπο εκείνη η γυναίκα που θα αφοσιωθεί στα του οίκου της και μόνο, που θα κάτσει ευλαβικά στα αβγά της αναλαμβάνοντας τα οικοκυρικά και γονεϊκά της καθήκοντα - παράλληλα αρκετές φορές και με την αφηρημένη εργασία της(2) - και θα λουφάξει στον προκατασκευασμένο ρόλο. Το εκπληκτικό στην υπόθεση αυτή είναι η αλληλουχία που παρουσιάζεται, με αφορμή την εξιδανίκευση της ιδεατής συζύγου, στη διαλογή της από την καθεαυτή ανδρική κρίση όπως εκφράζεται στερεοτυπικά πάνω στα πρότυπα του εργαζόμενου άνδρα. Ο άνδρας από την σκοπιά της εργασίας λογίζεται από μια δήθεν «ορθολογικοποίηση» της προσωπικότητας του. Είναι απολύτως προσηλωμένος στον στόχο του, αποτελεσματικός και πρακτικά γνωρίζει εκείνο που ακριβώς θέλει.(3) Έτσι γαλουχημένος με την αντίστοιχη συλλογιστική θεωρεί πως είναι απολύτως πεπεισμένος ως προς την κρίση του για την επιλογή της ιδανικής αγαπημένης. Κι' αν η εξαθλιωμένη εμπορευματική κοινωνία με την ολοένα αυξανόμενη επισφάλεια που κυριαρχικά επιβάλλει στις αποδεκατιζόμενες θέσεις εργασίας της, οι οποίες προαπαιτούν τις αναφερόμενες ιδιότητες ως ανδρικά χαρακτηριστικά, εξωθεί σιγά, σιγά και τον συγκεκριμένο τύπο άνδρα στο περιθώριο της, τουλάχιστον αυτός ο τελευταίος μπορεί να παραμένει σίγουρος για την ιδεατή επιλογή της συντρόφου του. 
     Και ποια είναι αυτή η επιλογή; Σίγουρα αποκλείει κάποιον συγκεκριμένο τύπο γυναικών. Εκείνο τον τύπο που υπαγορεύεται από σαφή εμπορευματικά πρότυπα εν είδει σεξοβόμβας και κάνει θραύση συνήθως στις γυναίκες λαϊκών μικροαστικών καταβολών. Αυτές οι γυναίκες συνηθίζουν να είναι ευπροσήγορες στον τρόπο ομιλίας τους και υπερτονίζουν τα θηλυκά τους κάλλη όπως είναι τα πόδια τους ή το μπούστο τους γι' αυτό και χαρακτηρίζονται από τον συμπλεγματικό ανδρικό κομφορμισμό προκλητικές. 
     Ας ξεκαθαρίσουμε όμως εδώ μία καθοριστική διάσταση του ζητήματος. Το να επιδιώκει μία γυναίκα να είναι όμορφη και θελκτική εμφανίζοντας σε κοινή θέα τα προαναφερόμενα ανατομικά χαρακτηριστικά του σώματος είναι απολύτως φυσιολογικό! (4) Η προσπάθεια της να δείχνει ποθητή, η θέληση της να την λαχταρούν εμπίπτει σε μία διαδικασία φυσικής επιλογής που υπαγορεύεται από την εξελικτική βιολογία. Το να χειραγωγείς την συγκεκριμένη επιθυμία των γυναικών αποκλειστικά στην βάση έκδηλων εμπορευματικών κοινωνικών σχέσεων που αναπαράγουν τις νεαρές κοπέλες ως κενόδοξες διαφημιστικές «γλάστρες», δηλαδή τις προωθούν σαν θεαματικά ανδρείκελα εν είδει μοσχοπουλημένου προϊόντος,(5) μας δίνει έναν ακόμη καλό λόγο για να ξεμπερδεύουμε οριστικά με την εμπορευματική κοινωνία και τα χάλια της. Το να ποινικοποιείς όμως την εμφάνιση τους και ταυτόχρονα το δισυπόστατο ανθρώπινο σώμα στην θηλυκή του υπόσταση ώστε να τις χαρακτηρίζεις ξέκωλα, τσουλιά ή πορνίδια εκφράζοντας την απέχθεια σου η οποία προέρχεται από έναν συμπλεγματικό ανώριμο ψυχισμό έχοντας μάλιστα για άλλοθι την θρησκόληπτη πατριαρχική συνθήκη περί ηθικών και ανήθικων γυναικών επειδή η τεστοστερόνη δεν ελέγχεται και χτυπάει τα κόκκινα ενός ζώου είναι απόλυτα καταδικαστέο. Ειδικά όταν έχουν προϋπάρξει αισχρά ηθικοπλαστικά σχήματα κοινωνικής αποθυματοποίησης των θυμάτων βιασμού που τα μετατρέπουν αυτόματα σε θύτες των «αθώων» δραστών.
    Έτσι αρκετοί ανώριμοι ψυχικά άνδρες μονίμως επιστρέφουν στην επιλογή του στερεότυπου της συνεσταλμένης ή χαμηλοβλεπούσας γυναίκας ως ιδεατό μοντέλο συντρόφου, ωστόσο αδύναμης να ανταπεξέλθει στον ρόλο της λάγνας ερωτικής παρτενέρ με βάση την τραυματισμένη αντίληψη τους. Αυτή η στάση συσχετίζεται πιο πολύ με την υπόθεση που αναφέρει ο Έριχ Φρομ στο εναρκτήριο κεφάλαιο στο βιβλίο του «Η Τέχνη της Αγάπης» πως η αγάπη συνήθως λογίζεται από τους σύγχρονους ανθρώπους ως πρόβλημα αντικειμένου και όχι ως πρόβλημα ψυχικής ικανότητας. Εάν λοιπόν η γυναικεία υπόσταση διακρίνεται σε δύο μονοδιάστατους χαρακτήρες όπου στον ένα αναγνωρίζεται ως σκοτεινό το ερωτικό αντικείμενο του πόθου και στον άλλο βρίσκεται η χωρίς συγκινήσεις λαμπρή σταθερότητα του συντροφικού ή συζυγικού βίου είναι γιατί ο μπλοκαρισμένος ανδρικός ψυχισμός ίσως δεν έχει μάθει να αναγνωρίζει ισότιμα το πολυδιάστατο ενός ανθρώπινου χαρακτήρα (εν προκειμένω του γυναικείου) και τείνει από φόβο και πατριαρχική προκατάληψη να τον παρερμηνεύει μονοσήμαντα επειδή μάλλον απωθεί οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία αμφισβητεί την δυναμική της αρσενικής του φύσης. Και μέσα στην ανασφάλεια του ενδεχομένως να θεωρεί πως διακινδυνεύεται η δική του υπεροχή. Στα μάτια του αυτό που ορίζει ως προκλητικό από την δική του αδυναμία να το διαχειριστεί είναι ένα αντικείμενο, ένα προϊόν. Και ένα προϊόν όπως εκείνος έχει ορίσει την προστυχιά δεν μπορεί παρά να πουλιέται και να αγοράζεται. Την συγκεκριμένη αγοραπωλησία μόνο ένα «είδος» γυναίκας είναι ικανό να την φέρει εις πέρας. Εκείνο της πόρνης!
    Μεταφρασμένη λοιπόν σαν αντικείμενο στην αντίληψη του και προκαθορισμένη ως προκλητική διότι παρομοιάζεται με μία πόρνη, η "μικροαστή σεξοβόμβα" δίνει την δυνατότητα στον μικρό κομπλεξικό σατράπη να καθυποτάξει αυτό που προσλαμβάνει ως απαγορευμένο και που μάταια αποζητά αλλά δεν μπορεί να το βρει αλλού: την ηδονή. Ο ελλειμματικός ψυχισμός του αποκρύπτει την ικανότητα να χαρεί την πολυπόθητη ηδονή χωρίς την διαμεσολάβηση των πατριαρχικών συνδρόμων.
   Όταν μάλιστα αυτός ο χαρακτήρας θεωρεί εσφαλμένα τον εαυτό του ακομπλεξάριστο άντρα τότε καλύπτει την ανασφάλεια του πίσω από την εναρκτήρια και ηθικώς φιλελεύθερη φράση (του εν λόγω κειμένου που διαβάζετε) όπως ακριβώς καλύπτει το λινό ύφασμα τα πρόσωπα των δύο εραστών στον πίνακα του Μαγκρίτ! Στα έργα του ο σπουδαίος Βέλγος κατόρθωσε να αποτυπώσει γλαφυρά την εντύπωση της ανθρώπινης αλλοτρίωσης. Συνήθιζε λοιπόν να αναπαριστά τα ανθρώπινα σώματα με κάποιο ύφασμα να πέφτει από πάνω τους και να τα καλύπτει όπως επίσης απεικόνιζε μακριές κουρτίνες με την μορφή αυλαίας που απλώνονταν μέσα στο χώρο ή κεφάλια τα οποία κρύβονταν κάτω από κουκούλες και πανιά για να υποδηλώσει πως ό,τι αποκρύπτεται σαν απωθημένο παραμένει πιο σημαντικό από εκείνο που είναι ανοιχτό σε θέα. Κατά τον ίδιο τρόπο και ο ανώριμος ανδρικός ψυχισμός που είναι εγωιστικά σίγουρος για την ηθικά φιλελεύθερη συμπεριφορά του θεωρεί πιο σημαντικό να κρύβει την ανασφάλεια του πίσω από την δεδηλωμένη διακήρυξη του τάχα μου ελευθέριου φρονήματος του αντί να δεχτεί την τραγικά απελπιστική έλλειψη ωριμότητας που τον διακατέχει!

Ρενέ Μαγκριτ: Συμμετρική πονηριά, 1928

 ΥΓ: Na ευχαριστήσω τον συνιστολόγο Ράκο Κουρελάριο που μου επέστησε την προσοχή στην ιδιαιτερότητα και τις λεπτές ισορροπίες που διέπουν ένα θέμα διαπροσωπικών σχέσεων.

----------------------------
Υποσημειώσεις:

(1) Βλέπε σελ:133 Διαλεκτική του Διαφωτισμού Μαξ Χόρκχαϊμερ & Τέοντορ Αντόρνο
(2) Αλήθεια, κι' αυτή η άμοιρη σε πόσους ρόλους είναι ανθρωπίνως δυνατό ν' αντέξει;
(3) Βλέπε: Aufstieg und Fall des Arbeitsmanns (Η άνοδος και η πτώση του εργαζόμενου άνδρα) του Νόρμπερτ Τρένκλε
(4) Και για όσους αγαπάμε το ωραίο φύλο ό,τι είναι φυσιολογικό πρέπει να θεωρείται και απολύτως θεμιτό!
(5) Παρθέτω ενδεικτικά μερικά αποσπάσματα όπως τα 4, 37 και 38 σχετικά με την μετατροπή των κυρίαρχων στερεοτυπικών ρόλων και συμπεριφορών σε ευπώλητα εμπορεύματα στην Κοινωνία του Θεάματος του Γκυ Ντεμπορ:

4

Το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων αλλά μία κοινωνική σχέση ατόμων διαμεσολαβημένη από τις εικόνες.

37

Ο ταυτοχρόνως παρών και απών κόσμος, που το θέαμα καθιστά ορατό, είναι ο κόσμος του εμπορεύματος, που κυριαρχεί σε ό,τι είναι βιωμένο Και έτσι, ο κόσμος του εμπορεύματος εμφανίζεται επίσης ως είναι, διότι η κίνηση του είναι ταυτόσημη με την απομάκρυνση των ανθρώπων μεταξύ τους και έναντι του προϊόντος τους στο σύνολο του 

38

Η απώλεια της ποιότητος, τόσο έκδηλη σε όλα τα επίπεδά της θεαματικής γλώσσας των αντικειμένων που εξυμνεί και των συμπεριφορών που ρυθμίζει, δεν εκφράζει παρά τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της πραγματικής παραγωγής που παρακάμπτει την πραγματικότητα: η μορφή-εμπόρευμα είναι καθ' ολοκληρίαν ταυτόσημη προς τον εαυτό της, η κατηγορία του προσωπικού. Αναπτύσσει το ποσοτικό και δεν δύναται να αναπτυχθεί παρά μόνον εντός αυτού. 

Παραπομπές:
α) Διαλεκτική του Διαφωτισμού ~ Μαξ Χόρκχαϊμερ & Τέοντορ Αντόρνο, Εκδόσεις Νήσος: 1996
β) Aufstieg und Fall des Arbeitsmanns  Zur Kritik der modernen Männlichkeit ~ Norbert Trenkle Gruppe Krisis, 2008
γ) Η κοινωνία του Θεάματος ~ Γκυ Ντεμπόρ, Εκδόσεις Διεθνή Βιβλιοθήκη: 2011
δ) Η Τέχνη της Αγάπης ~ Έριχ Φρομ, Εκδόσεις Μπουκουμάνη: 1978
ε) Magritte ~ Jacques Meuris, Publisher: Taschen, 1998 

Κράτος ρεβανσιστικού δικαίου!

Φράνσις Μπέικον: Αυτοπροσωπογραφία με τραυματισμένο μάτι, 1972

   Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως ζούμε σε μία ευνομούμενη πολιτεία. Σε μία πολιτεία στην οποία δεν υπάρχουν ιδεοληπτικοί διαχωρισμοί μεταξύ των ενεργών πολιτών της. Σε μία κοινωνία όπου οι διακριτές ιδεολογικές προσεγγίσεις συνίστανται μόνο κατ' ευφημισμό απλώς για να διευθετούν με τον εργαλειακό ορθολογισμό τους τον τρόπο διαχείρισης των κοινωνικών ζητημάτων. Ο πρωταρχικός χειρισμός της επίλυσης κάθε προβλήματος είναι ο διάλογος. Σ΄αυτόν τον ευλογημένα πολιτισμένο τόπο οι υπήκοοι του συνεννοούνται μονάχα με την δύναμη της πειθούς δια μέσου του λόγου τους, έχουν παραμερίσει τους φανατισμούς και τα πάθη που αυτοί εξάπτουν ενώ έχουν θάψει για πάντα στο φέρετρο της ιστορίας τις μισαλλοδοξίες και τους κάθε λογής επιζήμιους διχασμούς. Οι καταφανείς αδικίες είναι λίγες και ας είναι έκδηλες οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ των πολιτών. Εξάλλου οι ικανότεροι και οι καλύτεροι προοδεύουν εφόσον η ανέλιξη τους στηρίζεται στον μοναδικό δικαιοκρατικό παράγοντα: τον συγκριτικό ανταγωνισμό των ατομικών τους προτερημάτων που ρυθμίζεται από έναν απρόσωπο και γι' αυτό αλάνθαστο κριτή. Την ελεύθερη αγορά!
  Σε αυτήν την κοινωνία παρουσιάζονται κατά καιρούς και κάποιες δυσλειτουργικές παραφωνίες. Κάποια μέλη της που παραστρατούν από τον ίσιο δρόμο της νομιμότητας. Αυτά τα απολωλότα πρόβατα συνήθως διαπράττουν τις αποκλίνουσες συμπεριφορές έχοντας σαν κίνητρο την ευθιξία τους απέναντι στο υψηλό αίσθημα δικαίου που τους διακατέχει αλλά και την υπευθυνότητα που επιδεικνύουν απέναντι στο υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Έτσι σε κάποια έκρηξη δικαιοκρατικής οργής όταν πιάνουν στα πράσα κάποιον υπάλληλο τους να κλέβει τον κακοποιούν με μεσαιωνικής εμπνεύσεως βασανιστήρια για να αποδώσουν την πρέπουσα δικαιοσύνη και αφού έχουν συλληφθεί αφήνονται ελεύθεροι από τους θεσμικούς φορείς που έχουν επίσημα επιφορτιστεί την απόδοση της! Άλλοι πάλι βγαίνουν την νύχτα παγανιά και εμφορούμενοι από ένα αίσθημα φυλετικής ανωτερότητας στον πρώτο μελαψό ποδηλάτη που θα κλείσει τον δρόμο στην μηχανή τους με το ποδήλατο του, δεν αφήνουν περιθώρια αντίδρασης αλλά τον "ξαπλώνουν" χάμω με μαχαιριά! Ενώ είναι εμφανές ότι εφαρμόζουν την απόδοση της απολυταρχικής συλλογικής ευθύνης στον πρώτο τυχόντα πιθανώς για τα εγκλήματα και τις αμαρτίες κάποιων άλλων, εν τούτοις ο θεσμός της δικαιοσύνης αναγνωρίζει ίσως το πρότερο του έντιμου βίου τους και δεν συμπεριλαμβάνει στις κατηγορίες τους κάποιο ρατσιστικό κίνητρο. 
   Η ευνομούμενη κοινωνία αναγνωρίζει ως ελαφρυντικό σε αυτές τις δύο τυχαίες περιπτώσεις το απρόβλεπτο της ανθρώπινης υπόστασης των δραστών (ίσως το νεαρό της ηλικίας τους ή ότι τελούσαν εν βρασμώ ψυχής την ώρα που διέπρατταν τις αξιόποινες πράξεις). Βασίζει αυτό το ελαφρυντικό στο δικαίωμα αναγνώρισης του διακριτού χαρακτήρα του εκάστοτε προσώπου, έστω κι' αν αυτό εκτελεί μια παραβατική συμπεριφορά, ώστε να το προστατέψει από μια ενδεχόμενη κακή μεταχείριση της δικαστικής αρχής ενώ συγχρόνως αποκρύπτει τα προσωπικά του στοιχεία για να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα της διαπόμπευσης του από την αμετροέπεια που συνήθως διακρίνει τα μέσα ενημέρωσης ή την κοινή γνώμη. 
    Σε μια τρίτη περίπτωση κάποιοι άλλοι παραβάτες, ληστεύουν μια τράπεζα και στην προσπάθεια τους να διαφύγουν παίρνουν μαζί τους όμηρο κάποιον αθώο πολίτη. Μετά από την καταδίωξη τους και αφού είναι προφανές σε αυτούς ότι η διαφυγή τους είναι μάταιη, συλλαμβάνονται από τις διωκτικές αρχές και οδηγούνται ενώπιον της δικαιοσύνης. Εκεί οι συλληφθέντες ταυτοποιούνται ως συμμετέχοντες σε τρομοκρατική οργάνωση και δίνονται στην δημοσιότητα τα στοιχεία και οι φωτογραφίες τους ώστε να συγκεντρωθούν νέες πληροφορίες για την δράση τους ως τρομοκράτες πλέον. Με μια μικρή λεπτομέρεια όμως. Τους δράστες όπως είναι ολοφάνερο σε αυτές τις φωτογραφίες οι διωκτικές αρχές τους έχουν περιποιηθεί δεόντως! Γιατί αυτή η πρεμούρα της ιδιαίτερης περιποίησης όμως από την αστυνομία; Μα φυσικά επειδή οι συλληφθέντες δεν είναι απλοί υπόδικοι του κοινού ποινικού δικαίου αλλά στυγνοί τρομοκράτες. Κι' εκτός αυτού προέρχονται από εύπορες μεσοαστικές οικογένειες για να το παίζουν δήθεν επαναστάτες εν αντιθέσει με τα φτωχά λαϊκά παιδιά που επανδρώνουν τα σώματα ασφαλείας και παίζουν καθημερινά την ζωή τους κορόνα, γράμματα γι' αυτή την αχάριστη κοινωνία! Βέβαια κανείς δεν προειδοποιεί αυτά τα παιδιά ότι η συγκεκριμένη επιλογή για την επαγγελματική τους αποκατάσταση ενέχει το ρίσκο της απώλειας της ίδιας τους της ζωής οπότε και θα πρέπει να είναι προετοιμασμένα ώστε αυτό το ενδεχόμενο να το διαχειρίζονται ψυχολογικά (κάτι που ωστόσοείναι σχεδόν αδύνατο) αντί να βγάζουν τα σωρευμένα εξουσιαστικά απωθημένα τους έναντι δικαίων και αδίκων!
   Και στις τρεις προαναφερόμενες περιπτώσεις η απόδοση της δικαιοσύνης (που σημειωτέον δε είναι τυφλή έτσι όπως αρμόζει σ' ένα κράτος δικαίου) είναι πλέον μια τυπική διαδικασία. Η ίδια η κοινωνία με την εν γένει πολιτισμένη στάση της έχει αποδώσει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Στο πρώτο περιστατικό ο κλέφτης "έπαθε ακριβώς ό,τι του άξιζε να πάθει" από τα θύματα της κλοπής του που εξακολουθούν να κυκλοφορούν ακόμα ελεύθερα στις γειτονιές της Σαλαμίνας. Στη δεύτερη περίπτωση οι δράστες εφάρμοσαν την λογική του ρεβανσισμού που επιτάσσει η συλλογική ευθύνη με την σιωπηλή αποδοχή της αρρωστημένης συλλογιστικής τους από την θεσμοθετημένη Θέμιδα της κατεστημένης κοινωνίας. Και στην τρίτη η απάντηση στην ρεβανσιστική αντιβία, που υποτίθεται ότι αντιτίθεται στην απάνθρωπη βία της εξουσίας, είναι η εκδικητική μανία των δυνάμεων καταστολής απέναντι στους τρομοκράτες. 
   Και σαν να μην ήταν αρκετή αυτή η αδιέξοδη πολιτική της αστυνομικής αυθαιρεσίας έχει και την κάλυψη των πολιτικών της προϊσταμένων στο πνεύμα ρεβανσισμού που αποπνέουν οι δηλώσεις τους για ανοιχτούς λογαριασμούς από την μεταπολίτευση και έπειτα. Οι εν λόγω δηλώσεις που καθαγιάζουν με επιδεικτικά ανώριμο τρόπο το θρασύτατο πνεύμα μίας αμείλικτης τακτικής σε κάνουν να απορείς για το μέγεθος της μαλακίας και της ηλιθιότητας που βαράει αυτή την ασύγκριτη γενιά της μεταπολίτευσης. Διότι στο κράτος ρεβανσιστικού δικαίου που έχουν διαμορφώσει η μύγα τρώει σίδερο και το κουνούπι ατσάλι!

Merry Crisis and a Happy New Fear

Καλή κρίση κι' ευτυχισμένος ο καινούριος Φόβος

    Ο υφέρπων φόβος. Το πανταχού παρόν αγχογόνο αίσθημα ενός χειραγωγούμενου πανικού. Είναι και η πιο λελογισμένη συνταγή για να εκτρέφεις πειθήνια πολιτικά υποκείμενα. Η κοινωνία ελέγχου* όπου η ποδηγέτηση των υπηκόων της είναι εσωτερικευμένη στην "λαϊκή" βούληση έχει να επιδείξει εξαιρετικές νίκες στα χρόνια της ελληνικής κρίσης χρέους. Κοντέψαμε (Ω! Λα λα!) μέσα στο 2012 να βρεθούμε εκτός ευρωζώνης σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις αλλά ευτυχώς για εμάς οι υπεύθυνοι ευρωπαϊστές επικράτησαν και συνεχίζουν την αυτοκαταστροφικά δημιουργική ανάπτυξη του κεφαλαίου. 

    Κι' αν η αποπομπή μας από το ευρώ και η κατά συνέπεια επιστροφή της δραχμής αποτράπηκε την τελευταία στιγμή με την εκλογή της εγχώριας κομματικής τρόικας ούτως ώστε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε την αλλοτρίωση της αυτονομημένης οικονομίας ο νέος κίνδυνος που βρίσκεται προ των πυλών και απειλεί το οικοδόμημα μιας πανηγυρτζίδικης δημοκρατίας αποκαλείται πόλεμος των άκρων! Ένας τίτλος εξίσου πιασάρικος με τον πόλεμο των άστρων. Είναι αυτός ο κατ' επίφαση φόβος που ερεθίζει το ανακλαστικό της παθητικής νοικοκυροσύνης και μετατρέπει την μικροαστική τάξη σε διαπρύσιο θεατή της εκχυδαϊσμένης νομιμότητας.
    Πρέπει λοιπόν να καταγγέλλεται η βία απ' όπου κι' αν προέρχεται ασχέτως εάν παρουσιάζει ξεκάθαρα εντελώς διαφορετικούς κοινωνικούς συσχετισμούς αιτίου και αιτιατού. Ο νοικοκυραίος, ο βλαχαναλωτής εθνικών αφηγήσεων, ο νομιμόφρων κεντρώος ψηφοφόρος, ο μεγαλοσχήμων έγκριτος επιφυλλιδογράφος θα αισθανθεί και πάλι το αίσθημα της ασφάλειας όταν το Κράτος αναλάβει υπεύθυνα τον ρόλο του ως κράτος δικαίου. Μόνο που αυτό το τελευταίο έχει πάει περίπατο επειδή διαχειρίζεται μια μόνιμη κοινωνική κατάσταση εξαίρεσης και συνεχώς καταστρατηγεί και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις δικαιωμάτων των υποδούλων του. Καλλιεργώντας σαν επιδέξιος σαδιστής με θεαματικές δηλώσεις την αναπαραγωγή του φόβου καταπραΰνει την καχεκτική συνείδηση τους επιτείνοντας την αναγκαία για την κοινωνική συναίνεση χειραγώγηση τους.
   Το σύνθημα του εξεγερσιακού Δεκέμβρη δεν θα μπορούσε να είναι πιο περιεκτικό, εύστοχο και διαχρονικό όχι μόνο για αυτά τα Χριστούγεννα αλλά και για τα επόμενα που θα 'ρθουν και για τα μεθεπόμενα και..... Χρόνια πολλά λοιπόν με τους επίπλαστους φόβους της κοινωνικής συναίνεσης να εμπεριέχουν και την δυνητική αφήγηση του εφιάλτη της!

*όπως την προσδιορίζει ο Ζύλ Ντελέζ στο δοκίμιο: Υστερόγραφο στις κοινωνίες ελέγχου.

Ευφάνταστον τηλεοπτικό πρόγραμμα δι' όλην την οικογένειαν!

     Έχοντας γυρίσει σπίτι σου αργά το Σαββατόβραδο είτε ύστερα από τις βραδυνές άσκοπες τσάρκες, είτε όμως από την δουλειά σου έχεις την δυνατότητα να σκοτώσεις ή να ναρκώσεις λίγο τον χρόνο σου παρακολουθώντας ολίγη Του Βου πριν πέσεις για ύπνο μιας και ξημερώνει Κυριακή η μητέρα της μικροαστικής αργίας, ασχέτως εάν η εξαήμερη εργάσιμη εβδομάδα σου/μου είναι μία ακατάπαυστη κυνική λούπα. Εάν έχεις και τις κοινωνικές σου ευαισθησίες όπως για παράδειγμα το ότι μπορεί και να σε απασχολεί η προέλευση της φτώχειας τότε στέκεσαι πολύ τυχερός που πάνω στο ζάπινγκ πετυχαίνεις στον επίσημο φορέα και προπαγανδιστή του Κρατικού θεάματος, την δημόσια Του Βου το εκπαιδευτικόν πρόγραμμα με τίτλον: Poor us, An animated history of poverty.

   Ω μα τι εξαίσιον δοκυμανδέρ δια την μαύρη και άραχνη φθώχειαν! Ένα δοκυμανδέρ που παρουσιάζει με ψευδοδιαλεκτικό τρόπο την υποτιθέμενη ιστορία της ανθρώπινης δυστυχίας υπό καρτουνίστικη μορφή. Έτσι λοιπόν έχεις μείνει άναυδος μετά τα πρώτα πέντε λεπτά μαθαίνοντας ότι η φθώχεια (Φτου! Παναΐαμ, μακριά από μας τους μικροαστούς) είναι προαιώνια και μας κατατρύχει σαν είδος ήδη από την λίθινη εποχή ασχέτως εάν τότε οι κοινωνικές τάξεις ήταν ανύπαρκτες. Για τα θετικιστικά ασύλληπτα μυαλά αυτού του πιασάρικου πονήματος η φτώχεια προσδιορίζεται από την απαρχή της ανθρώπινης ιστορίας σαν απόλυτη φυσική κατάσταση, Οι πρώτες πρωτόγονες τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες λόγω της τεχνολογικής τους καθυστέρησης ήταν υπερευαίσθητες και εκτεθειμένες σε παντός είδους φυσικές καταστροφές και οι άνθρωποι στην αδυναμία τους να προφυλαχθούν απ’ αυτές θεσπίζονται στο σύνολο τους από των φωστήρα homo technologicus του 21^ου ως homo poverus! Αυτόν δηλαδή τον τεχνολογικό υπεράνθρωπο που εκτόπισε παραδείγματος χάριν στο Σερενγκέτι της Κένυας την αντίστοιχη πρωτόγονη αλλά αυτάρκη κοινότητα των Μασάι* για να εκμεταλλευθεί τα εδάφη τους προς τουριστική τέρψη των αλλοτριωμένων μεσοαστών, δυτικών που επειδή πλήττουν αφόρητα από την βαρεμένη ζωή τους αναζητούν την συγκίνηση σε προπληρωμένα σαφάρι εξολοθρεύοντας πολλαπλάσια ζώα από εκείνα που σκότωναν αυτοί οι "κακομοίρηδες αγριάνθρωποι" για να τραφούν!

   Παρουσιάζοντας σαν πρόλογο το ανεκδιήγητο αξίωμα του homo poverus η εξέλιξη του δοκυμανδέρ σε έχει περίπου προδιαθέσει και για το νόημα της πλοκής του. Οι συντελεστές του προβάλλουν τις απόψεις των ομιλητών σε μία ιδεαλιστικά γραμμική ιστορική αναπαράσταση για την φτώχεια και την ανθρώπινη εξαθλίωση. Συνέχουν λοιπόν σ’ έναν ιστορικό αχταρμά εντελώς διαφορετικές και ασύμβατες περιόδους με εξωγενή κοινωνικά χαρακτηριστικά και αιτίες ως προς το σημερινό καπιταλιστικό χάλι μόνο και μόνο για να μας πείσουν για το αναπόφευκτο της φτώχειας ως κοινωνικής κατάστασης εις το διηνεκές της ανθρώπινης ύπαρξης.

   Γύρω στο 22^ο λεπτό αι τεχνοκράται έχουν αποφανθεί: η ανθρωπότητα διάγει μία μακρά περίοδο προόδου. Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω! Το 90% του πληθυσμού που βίωνε τις θνησιγενείς συνθήκες ακραίας φτώχειας στις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης έχει περιοριστεί σήμερα μόλις στο 20%. Ήτοι μόλις 1,5 δισεκατομμύριο περίπου συνάνθρωποι πεθαίνουνε της πείνας χωρίς να συνυπολογίζεται σε αυτή την διαστροφική έννοια της προόδου το πολιτισμικό, κοινωνιολογικό και οικολογικό κόστος.

      Στο τέλος αυτής της αφάνταστης ταινίας / ντοκιμαντέρ η εξίσωση έχει πάρει σάρκα και οστά: Καπιταλισμός + Κράτος Πρόνοιας - Εμφύλιους Πολέμους = Μείωση της φτώχειας για τις αδύναμες χώρες! Όμως επειδή αυτή η συνταγή δεν δένει πάντοτε το γευστικό γλυκό ή μας πέφτει ενίοτε βαριά, εκείνο που είναι απαραίτητο να συγκροτηθεί είναι μία παγκόσμια εκδημοκρατισμένη διάχυση του καταμερισμού της αφηρημένης εργασίας κατά τους συντελεστές αυτού του υπέροχου πονήματος. Κι' έτσι θα εξασφαλίσουμε με γεωμετρική πρόοδο την αύξηση της πείνας προοδευτικά σε όλους τους πληθυσμούς αφού η αυτοματοποίηση της οικονομικής παραγωγής αποδεκατίζει τις θέσεις δουλείας καθιστώντας την έμβια αφηρημένη εργασία άχρηστη!

----------------------

* καθώς αναλώνει μόνο τους φυσικούς πόρους που της είναι απαραίτητοι για την αναπαραγωγή της. 

 

«Η διασημότητα είναι το αντίθετο της ύπαρξης» Γκυ Ντεμπόρ

Ένα ακόμη κορίτσι της διπλανής πόρτας!

     Η Μάρι Μπι είναι ένα οποιοδήποτε κορίτσι επειδή ακριβώς είναι το κορίτσι της διπλανής πόρτας. Η Μάρι Μπι θα μπορούσε να είναι η γκόμενα μου με την οποία βγήκαμε μετά το σχόλασμα της αφηρημένης μας εργασίας και πήγαμε για σινεμά μήπως ξεσκάσουμε λιγάκι βλέποντας στο Εκράν την Εβδόμη Σφραγίδα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν! Η Μάρι Μπι είναι η φιλενάδα και συμφοιτήτρια μου από την Νομική. Κάνουμε κολλητή παρέα και πηγαίνουμε σπίτι της πυκνά - συχνά μετά το τέλος των μαθημάτων να πιούμε ένα καφεδάκι ακούγοντας Portishead, ενόσω τσατάρουμε σαν δυο αχώριστες φιλές για τα τεκταινόμενα της σχολής μας. Ιδιαίτερα όταν είμαστε σε περίοδο εξετάσεων αυτή μας η συνήθεια είναι ανακουφιστική κι’ εξάλλου η φωνάρα της Beth Gibbons είναι τόσο αγχολυτική! Η Μάρι Μπι δεν είναι μόνο η συναγωνίστρια και συντρόφισσα μας αλλά είναι και πολύ ατομάκι. Μαζί κατεβαίναμε στην συνέλευση του Συντάγματος και μας ανέλυε κάθε φορά τους προβληματισμούς της για τον συμφυρμό της απολιτίκ μάζας στην επάνω πλατεία που εκδηλώνει σαν εμπόρευμα την δυσαρέσκεια της. Εξάλλου η Μάρι Μπι είναι τόοσο καλλιεργημένη και τόοοσο πολυδιαβασμένη! Αφού να φανταστείς την Κοινωνία Του Θεάματος σαν ευαγγέλιο την προασπίζει!

      Η Μάρι Μπι είναι ακριβώς το κορίτσι της καθημερινότητας. Εκείνη που μέσα από την σκληρή και σταθερή δουλειά της, καθιέρωσε την καριέρα της στις εγχώριες και διεθνείς πασαρέλες. Η Μάρι Μπι είναι μεγάλη δουλευταρού! Δεν έγινε έτσι τυχαία η επιστημονική συνεργάτιδα του αυριανού μας πρωθυπουργού Αλέξη. Κατόρθωσε την επαγγελματική της ανέλιξη μέσα από την αδιάβλητη και αξιοκρατική διαδικασία της επιλογής βιογραφικών. Ξέρετε, εκείνης της διαδικασίας που εκτελούν όλες οι εταιρίες όπου ο προϊστάμενος του ανθρώπινου δυναμικού ίσως εν μέσω χασμουρητών, ίσως εν μέσω επιτακτικών βρυχηθμών προς τους υφιστάμενους του, εξετάζει τις ψηφιακές ή Α4 κόλες που παρουσιάζουν τις ζωές των υποψήφιων υπαλλήλων εντελώς αφηρημένα και αποσπασματικά ωσάν η ζωή τους ολάκερη να συμπυκνώνεται στην έκφραση της στείρας και ακατάπαυστης διεκπεραίωσης στεγνών καθηκόντων. Είναι έκδηλο ότι τα βιογραφικά σημειώματα είναι η επίσημη θέσπιση της αλλοτρίωσης. Οι άνθρωποι θεσμικά πλέον δεν έχουν ούτε ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά, ούτε φυσιογνωμία, ούτε και ψυχισμό! Έχουν μονάχα να επιδείξουν εργαλειακά καταχωρημένες δραστηριότητες που εκλαμβάνονται ως ένα συμπίλημα παραγωγικών ιδιοτήτων και εργασιακά ποιοτικών δεξιοτήτων πάνω στην μορφή της αφηρημένης εργασίας. Οι άνθρωποι στην αφαιρετικά εγκαθιδρυμένη εξουσία του μεγαλοπρεπούς θεάματος που έχει την απατηλή μορφή κοινωνίας είναι κι’ αυτοί κατεξοχήν εργαλεία δηλαδή αντικείμενα. Ένας λαμπρά αντικειμενοποιημένος πολιτισμός, στον λαμπρό πολιτισμό των αντικειμένων.

      Κι’ όμως η Μάρι Μπί είναι τόσο όμορφη για να είναι αντικείμενο! Τόσο όμορφη που η γαλάζια Μπάρμπι και η πράσινη Μπιμπιμπό ίσως αισθάνονται άβολα και αμήχανα μέσα στην αυταρέσκεια τους. Σίγουρα δεν θα τους είναι και τόσο βολικό να έρχεται μία εξωφυλαρούχα από την γυάλα της μόδας με την ποιοτική ιδιότητα της πολιτικής επιστημόνισσας για να επιβάλλει την παρουσία της στην σκιαμαχία των κοινωνικών προσωπικοτήτων. Εξάλλου η Μάρι Μπι είναι ο δούρειος ίππος της Αριστεράς. Όλα τα πατριωτικά και κουτσομπολίστικα ιστολόγια σφάζονται στην ποδιά της από χθες το πρωί. Υποκλίνονται μπροστά σε μία ακραιφνή Ελληνίδα που η πτυχιακή της εργασία είχε πεδίο έρευνας τον Αχμέτ Νταβούτογλου, δηλαδή τον Χένρι Κισσινγκερ της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής όπως τον αποκαλεί η ίδια. Κι’ έτσι η Μάρι Μπί σκορπά ρίγη συγκίνησης στον μέσο Έλλην αυνανιστή - εθνικιστή που για το έκπαγλο κάλλος της θα ήταν διατεθειμένος ακόμα και τις φλέβες του πατριωτικού θυμικού του να κόψει. Η θεαματική αναπαράσταση της φυλής ως αρχαϊκής ιδεολογίας με την μορφή ηθικής ψευδοαξίας αντικαθίσταται από την βιωματική αναπαράσταση της εργαζόμενης σελέμπριτι ως εκμοντερνισμένης ιδεολογίας με την ίδια μορφή ηθικής. 

     Η Μάρι Μπι ως είδωλο αποκαθιστά και πάλι τους ρόλους της εμπορευματικής κοινωνίας. Και ως εκ τούτου απωθεί την δυνατότητα του διαλόγου και κατά συνέπεια της διαλεκτικής έξω από την υπόσταση της δεδομένης κοινωνίας. Εργάστηκε σκληρά ως μοντέλο προκειμένου να ολοκληρώσει τις σπουδές της. Και τώρα δρέπει καρπούς στο επιστημονικό επιτελείο του Τσύριζα ως λαμπερό παράδειγμα σκληρά εργαζόμενης που επέδειξε απαρέγκλιτη προσήλωση στους στόχους της και απέδειξε ότι με ορθολογισμό, αποτελεσματικότητα και πρακτικό μυαλό φτάνεις στην εργασιακή Ιθάκη. Όλοι οι ενσυνείδητα εργατικοί άνθρωποι μπορούν πλέον ξεφυσώντας με ανακούφιση να ταυτιστούν μαζί της και να προσβλέπουν στην αξιοκρατική ανταμοιβή των δικών τους εργασιακών κόπων πάντοτε εντός των ορίων της εκχυδαϊσμένης κοινωνίας. Και το ψεύδος της ευτυχισμένης ενοποίησης αυτής της ηλίθιας κοινωνίας εν τω μέσω του κατακερματισμού της μπορεί ακούσια να επαναλαμβάνεται εις τον αιώνα τον άπαντα.

       Ας μην τρέφουμε αυταπάτες! Η Μάρι Μπι είναι στην πραγματικότητα και κατά την υποκειμενική μου πάντα αισθητική κρίση μία πανέμορφη κοπέλα. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Όλα τα υπόλοιπα υπόκεινται στην εξηλιθίωση του θεάματος ως απτό παράδειγμα διαίρεσης και ενότητας μέσα στην φαινομενικότητα αυτού του κίβδηλου και σιχαμερού κόσμου. Η Μάρι Μπι είναι ένα είδωλο, μία ακόμη αναπαράσταση του άμεσου βιώματος και ως αμιγής αναπαράσταση πανέμορφα θα καταναλωθεί!

Παραπομπές:

Α) Κοινωνία του Θεάματος ~ Γκυ Ντεμπόρ. Εκδόσεις: Διεθνής Βιβλιοθήκη, 2000

Β) Επανεξετάζοντας Το Κεφάλαιο Υπό το Φως των «Grundrisse» ~ Moishe Postone, 2009

Γ) Contributions to The Revolutionary Struggle, Intended To Be Discussed, Corrected, And Principally, Put Into Practice Without Delay  ~  Raoul Vaneigem, 1973~74

Δ) Aufstieg und Fall des Arbeitsmanns  ~ Norbert Trenkle, Grouppe Krisis Zeitschrift, die theoretische Beiträge 2008

Περί επαναστατικής βίας (Υστερόγραφο στους επαναστάτες του περιθωρίου)

Αλφρεντ Κούμπιν: Τρομοκρατικός φόβος 1901

      Το γεγονός της σύλληψης του Τάσσιου Θήτα απορρόφησε πλήρως την προσοχή της κοινής γνώμης κυρίως με την αρνητική κοινωνική προέκταση του. Όπως πάντα ή όποια αρνητικότητα οφείλεται στην ολέθρια εμπορευματική προσέγγιση των ΜΜΕ που δεν χάνουν ποτέ την ευκαιρία να ανανεώνουν το στοκ των θεαματικών εικονικών τους αφηγήσεων που ενέχουν μέσα πακιστανούς βιαστές, αρπακτικούς τραπεζίτες, αναρχικούς ληστές, κοκαϊνομανή μοντέλα, παραχαράκτες ιστοριογράφους και γενικώς ότι συγκροτεί μια απειλητική εικόνα για τον άμωμο μικροαστικό εσμό. Δυστυχώς για τον Τάσσιο ο φερόμενος ως δράστης της ληστείας της Πάρου είτε αποδειχτεί η ενοχή του είτε όχι θα την έχει πάρα πολύ άσχημα μπλεγμένη. Αν και οι ήρωες των διηγημάτων του συνήθως ευρισκόμενοι στο περιθώριο μιας κοινωνικής βιτρίνας, ενώ ήταν μπλεγμένοι μέσα στα ζόρια του υποκόσμου λίγο από επιλογή και λίγο από την εξώθηση του κοινωνικού καταναγκασμού κατάφερναν πάντα στο τέλος μέσα στις συγκυρίες της διαδοχικότητας των στιγμών της καθημερινότητας τους να τις σκαπουλάρουν αυτό δεν συνέβη στην πραγματική ζωή και για  τον δημιουργό τους.

     Ο οποίος σε έναν μάλλον έλεγχο ρουτίνας της αστυνομίας συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον της δικαστικής εξουσίας. Ρουτίνα για τις διωκτικές αρχές είναι και η σύλληψη αρκετών αναρχικών κατά την τελευταία δεκαετία από την υπόθεση της πολύκροτης 17Ν και μετά που επιλέγουν ως μορφή αγώνα για την δράση τους την ένοπλη επαναστατική βία του αντάρτικου πόλεων. Αυτή η μορφή δράσης ενώ ήταν πολύ διαδεδομένη στις δυτικές κοινωνίες από τις δεκαετίες του 60 και του 70 στην συνέχεια έφθινε μέχρι να φτάσει στο σημείο να ξεθωριάσει εντελώς. Το κατά πόσο αυτή η μορφή αγώνα συνέβαλε όλα αυτά τα χρόνια στην διάχυση μιας επαναστατικής συνείδησης στην αντίληψη της ακινητοποιημένης κοινωνίας είναι νομίζω ξεκάθαρο. Μάλιστα εάν δεν είχε συλληφθεί ο συγκεκριμένος μπλόγκερ δεν θα έμπαινα καν στον κόπο να σχολιάσω το αδύναμο ανατρεπτικό περιεχόμενο της επιχειρηματολογίας σε ιδεολογικό-πολιτικό επίπεδο του κάθε περιθωριακού γκρουπούσκουλου. Αλλά η περίπτωση της σύλληψης του Θήτα δίνει την αφορμή για μία πιο ξεκάθαρη αλλά σύντομη κριτική προσέγγιση απέναντι σ' αυτήν την μορφή αγώνα.

      Θα πρέπει βέβαια εδώ να κάνουμε ορισμένες διακρίσεις επάνω στο θέμα της βίας. Είναι άλλη η βία όταν προέρχεται από τρία μαλακισμένα με κουκούλα που θα σπάσουν μια τράπεζα για να την κάψουν και θα κάψουν μαζί και τρεις ασκούντες την αφηρημένη τους εργασία μεν αλλά αθώους μέσα στην άγνοια τους δε. Άλλη είναι η βία εξεγερσιακού αλλά όχι επαναστατικού τύπου όπως η Δεκεμβριανή και άλλη είναι η βία που θα συμπαρασύρει σαν ποτάμι εκατομμύρια μέλη μιας κοινωνίας στο αίτημα τους να ανατρέψουν το σαθρό της υπόβαθρο. Η πρώτη περίπτωση είναι καταδικαστέα, η δεύτερη είναι κατανοητή ως ένα βαθμό αλλά αποσπασματική και την τρίτη απλώς δεν μπορείς να την αγνοήσεις γιατί εδράζεται σε ένα συνολικό αίτημα της κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση όμως η βία ως αυτεξούσια πράξη είναι μία απονενοημένη έκφραση παραλογισμού. 

Άλφρεντ Κούμπιν: Κάθε νύχτα μας στοιχειώνει ένα όνειρο, 1902

     Όποιος δηλώνει γνήσιος αντιεξουσιαστής θα πρέπει να έχει κατά νου ότι βρίσκεται από την πλευρά του ορθού λόγου και κατ' επέκταση του ορθολογισμού. Συνεπώς είναι εξ’ ορισμού αντίθετος σε κάθε έκφραση παραλογισμού πόσο μάλλον όταν αυτός ο παραλογισμός εμπεριέχει την βία ως δράση που εκδηλώνει με σαφήνεια αντιεξουσιαστικές αντενδείξεις. Το περιβόητο και γραφικό βία στην βία της εξουσίας είναι το αρνητικό κόντακτ* της κοινωνικής αναπαραγωγής. Τουτέστιν η εξουσιαστική βία της υπάρχουσας κοινωνικής τάξης ξαναγυρνάει αντεστραμμένα  ωσάν μπούμερανγκ κατά δικαίων και αδίκων ως μία ένδειξη εκδικητικής διαμαρτυρίας χωρίς να καταλαβαίνει ο δράστης ότι η ισορροπία αυτής της δράσης επειδή ακριβώς σχοινοβατεί επάνω στο νήμα που ορίζει η κουλτούρα της σκανδάλης τότε και οι ρόλοι εξουσιαστή/εξουσιαζόμενου είναι πολύ εύκολο να μετατοπιστούν και ο εξουσιαζόμενος με την δύναμη του περιστρόφου να γίνει αντεστραμμένα ο ίδιος εξουσιαστής. Κι’ αυτό επειδή ο δράστης είναι τώρα που ασκεί επιδεικτικά και εκδικητικά την χειρότερη μορφή εξουσίας ανθρώπου επάνω σε άνθρωπο: την ανθρωποκτονία. Κάτω από αυτή την οπτική η βία του "αναρχικού" ως ψυχρού εκτελεστή δεν διαφέρει από την βία του φασίστα όταν και οι δύο τους εδράζονται στην συλλογιστική της εκδίκησης επάνω στην συλλογική ευθύνη.

       Τα δε μίντια χάριν σε αυτή την απερίσκεπτη τακτική κάποιων έχουν χτίσει όλα αυτά τα χρόνια με το αζημίωτο μια στρεψόδικη και παραπλανητική εικόνα τσουβαλιάζοντας ή συγχέοντας την έννοια του αντιεξουσιαστή με την εικόνα του τρομοκράτη. Στην πραγματικότητα επιβάλλουν την δικτατορία των εικόνων ως στερεότυπων των κοινωνικών ρόλων. Τώρα το μόνο που μένει είναι και το κάθε μπαϊλντισμένο σίριαλ και η όποια ηλίθια σαπουνόπερα των ακατοίκητων να αποκτήσει από έναν προκάτ "αναρχικό" ήρωα στο εκάστοτε σενάριο αφασικής αναπαράστασης έτσι ώστε να προκαλεί κι άλλα στείρα δάκρυα ή χαζοχαρούμενους γέλωτες μέσα στα νεόπλουτα, μεσοαστικά αλλά και στα ταπεινά μικροαστικά κι εργατικά σαλονάκια.

     Επάνω στο φαινόμενο της εκμετάλλευσης της ειδησεογραφικής πληροφορίας για τους προπαγανδιστικούς σκοπούς που επιβάλλει με αυταρχισμό η εμπορευματική ηθική φαίνεται ολοφάνερα πως κάποιοι ιεραρχικοί κοινωνικοί θεσμοί όπως είναι τα μίντια μπορούν στην τελική να ανακτούν αυτές τις κατ' επίφαση δράσεις κοινωνικής δολιοφθοράς ενάντια στο σύστημα προς όφελος της εξουσίας του. Με λίγα λόγια παρουσιάζουν στρεβλά αυτές τις πράξεις λόγω της αναποτελεσματικότητας τους ως την τρομοκρατία μίας απεγνωσμένης επανάστασης περιθωριακών που πηγάζει «προκαταβολικά» και προσχηματικά από προβληματικά κοινωνικά υπόβαθρα και χτίζουν επάνω σ’ αυτήν (την τρομοκρατία) στερεότυπους ρόλους από την μοιρολατρική κουλτούρα μιας κοινωνίας που μέσα στην βιοπάλη της κατηγοριοποιεί αφοριστικά με την ετικέτα του περιθωριακού όσους αμφισβητούν την εξουσία με τις όποιες δράσεις τους που δεν είναι κατ' ανάγκη βίαιες.

      Εάν το αντάρτικο πόλης μπορεί να είχε κάποιο αποτέλεσμα πίσω στην δεκαετία του ’70 (αν και αποδείχθηκε ιστορικά ότι πέτυχε το ακριβώς αντίθετο) αυτό θα συνέβαινε γιατί η κριτική της πρωτοποριακής κοινωνικής αμφισβήτησης στη σκέψη ευρύτερων αντιεξουσιαστών στοχαστών (από τον Καστοριάδη μέχρι τον Ντεμπόρ και την σχολή της Φρανκφούρτης ασχέτως εάν αυτοί ποτέ τους δεν έκαναν ρητό και κατηγορηματικό κάλεσμα σε όπλα) κατόρθωσε να συνενώσει την κοινωνική δυσαρέσκεια έστω και πρόσκαιρα σε μαζικές εκδηλώσεις κοινωνικής εξέγερσης όπως ήταν ο γαλλικός Μάης για παράδειγμα. Συγχρόνως τα αυτονομιστικά αντί-αποικιοκρατικά κινήματα σε παγκόσμιο επίπεδο  τροφοδοτούσαν το φαντασιακό δυναμικό των ένοπλων οργανώσεων επαναστατικής βίας.

       Ερχόμενοι στο παρόν αυτού του είδους οι προσπάθειες ένοπλης πάλης είναι αναποτελεσματικές γιατί δεν υπάρχει κανένα γόνιμο περιθώριο για καθολική αμφισβήτηση του σύγχρονου καπιταλισμού στο πλαίσιο που οι ίδιοι οι επαναστάτες θέτουν. Αυτό της επανάστασης δηλαδή. Συγχρόνως σε συνθήκες θεαματικού καπιταλισμού η κοινωνική τάξη πραγμάτων μπορεί με ευκολία να αναστρέφει προς όφελος της αυτού του είδους τις περιθωριακές αντιδράσεις που έχουν μια συνεκτικά αδύναμη επιχειρηματολογία στον πυρήνα τους με την γνωστή τακτική της δαιμονοποίησης.

      Θα μου πείτε τώρα: ωραία ρε μεγάλε κι' ο Τάσσιος που κολλάει σ' όλα αυτά;  Αρχικά  θα μπορούσε να προσφέρει πολλά περισσότερα σε πολιτικό επίπεδο με την ανάπτυξη της απαιτούμενης επιχειρηματολογίας καθώς δείχνει να έχει τα εχέγγυα για να κάνει την πρέπουσα κριτική κοινωνική ανάλυση ενώ τώρα με το κυνήγι των κατασταλτικών μηχανισμών μάλλον θα χάσει αυτή την δυνατότητα. Επιπλέον όποιος κάνει τον κόπο και μπει στο ιστολόγιο του αφού διαβάσει τα διηγήματα του και ύστερα περιηγηθεί στις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες για να δει πως οι επαγγελματίες γραφιάδες ως φωστήρες της κοινωνικής κριτικής "ανέλυσαν" μέσα από τα γραπτά και σε τι συμπεράσματα κατέληξαν για το προφίλ του θα καταλάβει πολύ καλά την εμπέδωση των προκατασκευασμένων κοινωνικών ρόλων και την διαδικασία δαιμονοποίησης  που προανέφερα πριν.

     Ο μόνος τρόπος ανατροπής της δεδομένης κοινωνικής κατάστασης είναι η συνεκτική, γόνιμη και ρεαλιστική κριτική ενάντια στην απάνθρωπη εμπορευματική κοινωνία. Ό, τι έκαναν δηλαδή οι προπάτορες αυτής της κριτικής και συνεχίζουν τώρα το έργο τους όσοι ρεαλιστικά αντιλαμβάνονται το τέλος της κοινωνίας της εργασίας.

*κοντάκτ: το δείγμα φωτογραφικού χαρτιού επάνω στο οποίο ο φωτογράφος εμφανίζει ολόκληρο το φιλμ που έχει τραβήξει

Παραπομπές:

α)  Contributions to The Revolutionary Struggle, Intended To Be Discussed, Corrected, And Principally, Put Into Practice Without Delay,   Raoul Vaneigem

β) RAF - Αυτό ήταν για μας Απελευθέρωση Μια συζήτηση με την Ίρμγκαρντ Μέλερ για την ένοπλη πάλη, τη φυλακή και την Αριστερά,  Ολιβερ Τόλμαϊν,  Εκδόσεις: ΚΨΜ 2007

γ) παρανουαρικο  // blogspot