Περί επαναστατικής βίας (Υστερόγραφο στους επαναστάτες του περιθωρίου)

Αλφρεντ Κούμπιν: Τρομοκρατικός φόβος 1901

      Το γεγονός της σύλληψης του Τάσσιου Θήτα απορρόφησε πλήρως την προσοχή της κοινής γνώμης κυρίως με την αρνητική κοινωνική προέκταση του. Όπως πάντα ή όποια αρνητικότητα οφείλεται στην ολέθρια εμπορευματική προσέγγιση των ΜΜΕ που δεν χάνουν ποτέ την ευκαιρία να ανανεώνουν το στοκ των θεαματικών εικονικών τους αφηγήσεων που ενέχουν μέσα πακιστανούς βιαστές, αρπακτικούς τραπεζίτες, αναρχικούς ληστές, κοκαϊνομανή μοντέλα, παραχαράκτες ιστοριογράφους και γενικώς ότι συγκροτεί μια απειλητική εικόνα για τον άμωμο μικροαστικό εσμό. Δυστυχώς για τον Τάσσιο ο φερόμενος ως δράστης της ληστείας της Πάρου είτε αποδειχτεί η ενοχή του είτε όχι θα την έχει πάρα πολύ άσχημα μπλεγμένη. Αν και οι ήρωες των διηγημάτων του συνήθως ευρισκόμενοι στο περιθώριο μιας κοινωνικής βιτρίνας, ενώ ήταν μπλεγμένοι μέσα στα ζόρια του υποκόσμου λίγο από επιλογή και λίγο από την εξώθηση του κοινωνικού καταναγκασμού κατάφερναν πάντα στο τέλος μέσα στις συγκυρίες της διαδοχικότητας των στιγμών της καθημερινότητας τους να τις σκαπουλάρουν αυτό δεν συνέβη στην πραγματική ζωή και για  τον δημιουργό τους.

     Ο οποίος σε έναν μάλλον έλεγχο ρουτίνας της αστυνομίας συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον της δικαστικής εξουσίας. Ρουτίνα για τις διωκτικές αρχές είναι και η σύλληψη αρκετών αναρχικών κατά την τελευταία δεκαετία από την υπόθεση της πολύκροτης 17Ν και μετά που επιλέγουν ως μορφή αγώνα για την δράση τους την ένοπλη επαναστατική βία του αντάρτικου πόλεων. Αυτή η μορφή δράσης ενώ ήταν πολύ διαδεδομένη στις δυτικές κοινωνίες από τις δεκαετίες του 60 και του 70 στην συνέχεια έφθινε μέχρι να φτάσει στο σημείο να ξεθωριάσει εντελώς. Το κατά πόσο αυτή η μορφή αγώνα συνέβαλε όλα αυτά τα χρόνια στην διάχυση μιας επαναστατικής συνείδησης στην αντίληψη της ακινητοποιημένης κοινωνίας είναι νομίζω ξεκάθαρο. Μάλιστα εάν δεν είχε συλληφθεί ο συγκεκριμένος μπλόγκερ δεν θα έμπαινα καν στον κόπο να σχολιάσω το αδύναμο ανατρεπτικό περιεχόμενο της επιχειρηματολογίας σε ιδεολογικό-πολιτικό επίπεδο του κάθε περιθωριακού γκρουπούσκουλου. Αλλά η περίπτωση της σύλληψης του Θήτα δίνει την αφορμή για μία πιο ξεκάθαρη αλλά σύντομη κριτική προσέγγιση απέναντι σ' αυτήν την μορφή αγώνα.

      Θα πρέπει βέβαια εδώ να κάνουμε ορισμένες διακρίσεις επάνω στο θέμα της βίας. Είναι άλλη η βία όταν προέρχεται από τρία μαλακισμένα με κουκούλα που θα σπάσουν μια τράπεζα για να την κάψουν και θα κάψουν μαζί και τρεις ασκούντες την αφηρημένη τους εργασία μεν αλλά αθώους μέσα στην άγνοια τους δε. Άλλη είναι η βία εξεγερσιακού αλλά όχι επαναστατικού τύπου όπως η Δεκεμβριανή και άλλη είναι η βία που θα συμπαρασύρει σαν ποτάμι εκατομμύρια μέλη μιας κοινωνίας στο αίτημα τους να ανατρέψουν το σαθρό της υπόβαθρο. Η πρώτη περίπτωση είναι καταδικαστέα, η δεύτερη είναι κατανοητή ως ένα βαθμό αλλά αποσπασματική και την τρίτη απλώς δεν μπορείς να την αγνοήσεις γιατί εδράζεται σε ένα συνολικό αίτημα της κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση όμως η βία ως αυτεξούσια πράξη είναι μία απονενοημένη έκφραση παραλογισμού. 

Άλφρεντ Κούμπιν: Κάθε νύχτα μας στοιχειώνει ένα όνειρο, 1902

     Όποιος δηλώνει γνήσιος αντιεξουσιαστής θα πρέπει να έχει κατά νου ότι βρίσκεται από την πλευρά του ορθού λόγου και κατ' επέκταση του ορθολογισμού. Συνεπώς είναι εξ’ ορισμού αντίθετος σε κάθε έκφραση παραλογισμού πόσο μάλλον όταν αυτός ο παραλογισμός εμπεριέχει την βία ως δράση που εκδηλώνει με σαφήνεια αντιεξουσιαστικές αντενδείξεις. Το περιβόητο και γραφικό βία στην βία της εξουσίας είναι το αρνητικό κόντακτ* της κοινωνικής αναπαραγωγής. Τουτέστιν η εξουσιαστική βία της υπάρχουσας κοινωνικής τάξης ξαναγυρνάει αντεστραμμένα  ωσάν μπούμερανγκ κατά δικαίων και αδίκων ως μία ένδειξη εκδικητικής διαμαρτυρίας χωρίς να καταλαβαίνει ο δράστης ότι η ισορροπία αυτής της δράσης επειδή ακριβώς σχοινοβατεί επάνω στο νήμα που ορίζει η κουλτούρα της σκανδάλης τότε και οι ρόλοι εξουσιαστή/εξουσιαζόμενου είναι πολύ εύκολο να μετατοπιστούν και ο εξουσιαζόμενος με την δύναμη του περιστρόφου να γίνει αντεστραμμένα ο ίδιος εξουσιαστής. Κι’ αυτό επειδή ο δράστης είναι τώρα που ασκεί επιδεικτικά και εκδικητικά την χειρότερη μορφή εξουσίας ανθρώπου επάνω σε άνθρωπο: την ανθρωποκτονία. Κάτω από αυτή την οπτική η βία του "αναρχικού" ως ψυχρού εκτελεστή δεν διαφέρει από την βία του φασίστα όταν και οι δύο τους εδράζονται στην συλλογιστική της εκδίκησης επάνω στην συλλογική ευθύνη.

       Τα δε μίντια χάριν σε αυτή την απερίσκεπτη τακτική κάποιων έχουν χτίσει όλα αυτά τα χρόνια με το αζημίωτο μια στρεψόδικη και παραπλανητική εικόνα τσουβαλιάζοντας ή συγχέοντας την έννοια του αντιεξουσιαστή με την εικόνα του τρομοκράτη. Στην πραγματικότητα επιβάλλουν την δικτατορία των εικόνων ως στερεότυπων των κοινωνικών ρόλων. Τώρα το μόνο που μένει είναι και το κάθε μπαϊλντισμένο σίριαλ και η όποια ηλίθια σαπουνόπερα των ακατοίκητων να αποκτήσει από έναν προκάτ "αναρχικό" ήρωα στο εκάστοτε σενάριο αφασικής αναπαράστασης έτσι ώστε να προκαλεί κι άλλα στείρα δάκρυα ή χαζοχαρούμενους γέλωτες μέσα στα νεόπλουτα, μεσοαστικά αλλά και στα ταπεινά μικροαστικά κι εργατικά σαλονάκια.

     Επάνω στο φαινόμενο της εκμετάλλευσης της ειδησεογραφικής πληροφορίας για τους προπαγανδιστικούς σκοπούς που επιβάλλει με αυταρχισμό η εμπορευματική ηθική φαίνεται ολοφάνερα πως κάποιοι ιεραρχικοί κοινωνικοί θεσμοί όπως είναι τα μίντια μπορούν στην τελική να ανακτούν αυτές τις κατ' επίφαση δράσεις κοινωνικής δολιοφθοράς ενάντια στο σύστημα προς όφελος της εξουσίας του. Με λίγα λόγια παρουσιάζουν στρεβλά αυτές τις πράξεις λόγω της αναποτελεσματικότητας τους ως την τρομοκρατία μίας απεγνωσμένης επανάστασης περιθωριακών που πηγάζει «προκαταβολικά» και προσχηματικά από προβληματικά κοινωνικά υπόβαθρα και χτίζουν επάνω σ’ αυτήν (την τρομοκρατία) στερεότυπους ρόλους από την μοιρολατρική κουλτούρα μιας κοινωνίας που μέσα στην βιοπάλη της κατηγοριοποιεί αφοριστικά με την ετικέτα του περιθωριακού όσους αμφισβητούν την εξουσία με τις όποιες δράσεις τους που δεν είναι κατ' ανάγκη βίαιες.

      Εάν το αντάρτικο πόλης μπορεί να είχε κάποιο αποτέλεσμα πίσω στην δεκαετία του ’70 (αν και αποδείχθηκε ιστορικά ότι πέτυχε το ακριβώς αντίθετο) αυτό θα συνέβαινε γιατί η κριτική της πρωτοποριακής κοινωνικής αμφισβήτησης στη σκέψη ευρύτερων αντιεξουσιαστών στοχαστών (από τον Καστοριάδη μέχρι τον Ντεμπόρ και την σχολή της Φρανκφούρτης ασχέτως εάν αυτοί ποτέ τους δεν έκαναν ρητό και κατηγορηματικό κάλεσμα σε όπλα) κατόρθωσε να συνενώσει την κοινωνική δυσαρέσκεια έστω και πρόσκαιρα σε μαζικές εκδηλώσεις κοινωνικής εξέγερσης όπως ήταν ο γαλλικός Μάης για παράδειγμα. Συγχρόνως τα αυτονομιστικά αντί-αποικιοκρατικά κινήματα σε παγκόσμιο επίπεδο  τροφοδοτούσαν το φαντασιακό δυναμικό των ένοπλων οργανώσεων επαναστατικής βίας.

       Ερχόμενοι στο παρόν αυτού του είδους οι προσπάθειες ένοπλης πάλης είναι αναποτελεσματικές γιατί δεν υπάρχει κανένα γόνιμο περιθώριο για καθολική αμφισβήτηση του σύγχρονου καπιταλισμού στο πλαίσιο που οι ίδιοι οι επαναστάτες θέτουν. Αυτό της επανάστασης δηλαδή. Συγχρόνως σε συνθήκες θεαματικού καπιταλισμού η κοινωνική τάξη πραγμάτων μπορεί με ευκολία να αναστρέφει προς όφελος της αυτού του είδους τις περιθωριακές αντιδράσεις που έχουν μια συνεκτικά αδύναμη επιχειρηματολογία στον πυρήνα τους με την γνωστή τακτική της δαιμονοποίησης.

      Θα μου πείτε τώρα: ωραία ρε μεγάλε κι' ο Τάσσιος που κολλάει σ' όλα αυτά;  Αρχικά  θα μπορούσε να προσφέρει πολλά περισσότερα σε πολιτικό επίπεδο με την ανάπτυξη της απαιτούμενης επιχειρηματολογίας καθώς δείχνει να έχει τα εχέγγυα για να κάνει την πρέπουσα κριτική κοινωνική ανάλυση ενώ τώρα με το κυνήγι των κατασταλτικών μηχανισμών μάλλον θα χάσει αυτή την δυνατότητα. Επιπλέον όποιος κάνει τον κόπο και μπει στο ιστολόγιο του αφού διαβάσει τα διηγήματα του και ύστερα περιηγηθεί στις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες για να δει πως οι επαγγελματίες γραφιάδες ως φωστήρες της κοινωνικής κριτικής "ανέλυσαν" μέσα από τα γραπτά και σε τι συμπεράσματα κατέληξαν για το προφίλ του θα καταλάβει πολύ καλά την εμπέδωση των προκατασκευασμένων κοινωνικών ρόλων και την διαδικασία δαιμονοποίησης  που προανέφερα πριν.

     Ο μόνος τρόπος ανατροπής της δεδομένης κοινωνικής κατάστασης είναι η συνεκτική, γόνιμη και ρεαλιστική κριτική ενάντια στην απάνθρωπη εμπορευματική κοινωνία. Ό, τι έκαναν δηλαδή οι προπάτορες αυτής της κριτικής και συνεχίζουν τώρα το έργο τους όσοι ρεαλιστικά αντιλαμβάνονται το τέλος της κοινωνίας της εργασίας.

*κοντάκτ: το δείγμα φωτογραφικού χαρτιού επάνω στο οποίο ο φωτογράφος εμφανίζει ολόκληρο το φιλμ που έχει τραβήξει

Παραπομπές:

α)  Contributions to The Revolutionary Struggle, Intended To Be Discussed, Corrected, And Principally, Put Into Practice Without Delay,   Raoul Vaneigem

β) RAF - Αυτό ήταν για μας Απελευθέρωση Μια συζήτηση με την Ίρμγκαρντ Μέλερ για την ένοπλη πάλη, τη φυλακή και την Αριστερά,  Ολιβερ Τόλμαϊν,  Εκδόσεις: ΚΨΜ 2007

γ) παρανουαρικο  // blogspot