sing along for a bird in a cage

Χανς Μπάλντουνγκ Γκριν, Το μαρτύριο του Αγίου Λαυρεντίου, ξυλογραφία, 1505

του π.

1

Οι δύο τύποι που χτύπησαν με ανελέητο μένος έναν άνθρωπο ανήμπορο που προσπαθούσε να απεγκλωβιστεί σαν πουλί σε κλουβί δεν ήθελαν απλώς να προστατεύσουν την ιδιοκτησία τους. Δεν ήταν οι τυπικοί «φιλήσυχοι νοικοκυραίοι, μαγαζάτορες και μικροαστοί», που εκτονώνονται σε οριακές στιγμές δυσφορίας και δυσανεξίας λόγω διακινδύνευσης του τυπικού καπιταλιστικού φαντασιακού τους. Ήταν η ενσάρκωση του μοριακού φασισμού σε κατάσταση παροξυσμού. Ήταν πολέμαρχοι σε διάταξη μάχης. Η καταιγιστική κλωτσοπατινάδα πάνω σε σπασμένα γυαλιά είναι η εκδήλωση της ισχύος και του μεγαλείου της με όλη τους την ορμή, οργή, μίσος και κάβλα. Είναι η εν ψυχρώ πραγμάτωση (σε συνειδητό δηλαδή επίπεδο) του σαδισμού που σωρεύεται, σωματοποιείται και εν τέλει εκκρίνεται ως blitzkrieg σε οριακές στιγμές αδυναμίας διάκρισης μεταξύ πραγματικότητας και παραληρήματος, μεταξύ πολιτισμένης κοινωνίας και εμπόλεμης κοινωνίας.

2

Αυτή η σαδιστική βία μάς τρομάζει, και καλώς μας τρομάζει. Αλλά δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει, ούτε θα έπρεπε να τη θεωρούμε παρέκκλιση από τον κανόνα. Όχι με την έννοια ότι αυτοί οι δύο τύποι αντιπροσωπεύουν τον μέσο όρο και άρα η κοινωνία μας είναι εκφασισμένη και εμπόλεμη γενικά, αλλά με την έννοια ότι στον πυρήνα του κανόνα βρίσκεται η ισχύς και οι πολλαπλές, με άπειρες διαβαθμίσεις και διαφοροποιήσεις, εκδηλώσεις και ενσαρκώσεις της.

3

Ακόμα πιο ανησυχητική και δηλωτική για την τρέχουσα ψυχοσύνθεση είναι η έλλειψη στοιχειωδών αντανακλαστικών στο θέαμα μιας τέτοιας υβριστικής, χωρίς όρια, βίας. Το γεγονός ότι μόνο ένας, ανάμεσα σε πολλούς αυτόπτες μάρτυρες, βρέθηκε να βροντοφωνάξει «ως εδώ ρε» καταδεικνύει το μπλοκάρισμα της ροής και της κυκλοφορίας αισθημάτων ανάμεσα σε εξίσου πάσχοντα σώματα, τη βαθμιαία απονέκρωση των αισθημάτων, την ανημπόρια που τείνει να γίνει σάρκα από τη σάρκα μας. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτός ο ένας ήταν παιδί λαϊκό και προλέ. Αν είσαι μαθημένος στα ζόρια, μαθαίνεις ενστικτωδώς να μην είσαι αδιάφορος, να αναγνωρίζεις τα όρια και να παρεμβαίνεις όταν αυτά ξεπερνιούνται, και μάλιστα βίαια.

4

Το γεγονός ότι οι μπάτσοι υπολείπονταν σε κτηνωδία στο συγκεκριμένο συμβάν (και όχι μόνο) είναι επίσης ιδιαίτερα ανησυχητικό. Όσο πιο βίαιοι, βρώμικοι και κακοί οι υπήκοοι, τόσο πιο ευγενές, αγαθό και ευεργετικό το Κράτος και η Αστυνομία του. Όσο πιο απάνθρωπη η βία των υπηκόων, τόσο πιο ανθρώπινη η προστασία του πολίτη. Και όσο πιο απονεκρωμένη η σιωπηλή πλειοψηφία, τόσο πιο ισχυρή και συν τω χρόνω επικίνδυνη αυτή η κρίσιμη διαλεκτική αγέλης και τσοπάνη.

5

Τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα για το αν ήταν δολοφονία ή όχι, για το αν ήταν θανατηφόρα ή επικίνδυνη η σωματική βλάβη θα ήταν προτιμότερο να τα αφήσουμε στους δικηγόρους, τους ανακριτές και τους δικαστές. Όσο περισσότερο ασχολούμαστε μ’ αυτά, τόσο εμπεδώνουμε το Δίκαιο, τα Δικαιώματα και το Κράτος. Το ξέσπασμα της «μυθικής βίας», της βίας που θεσπίζει και συντηρεί το Υπάρχον, δεν κατανοείται ούτε κι αποτρέπεται με την προσφυγή στους νομικοδικαιϊκούς θεσμούς και τη –μόνο για μυημένους– γλώσσα τους.

6

Η υπεράσπιση του Ζακ Κωστόπουλου και της μνήμης του ως εν δυνάμει κλέφτη ή ληστή, ως φτωχοδιάβολου, ως ταξικού υποκειμένου, ως τοξικομανούς, ως οροθετικού, ως queer, ως drag queen ή ως οποιασδήποτε από τις άλλες ιδιότητες ή ταυτότητές του είναι μια υπεράσπιση αναιμική και άγονη. Αν θέλουμε οπωσδήποτε να επενδύσουμε με κάποιον συμβολισμό τον Ζακ Κωστόπουλο, το αίμα του, τη σάρκα του και τα οστά του, αν δεν μπορούμε να υπάρξουμε κοινωνικά, πολιτικά και κυρίως υπαρξιακά χωρίς μια ισχυρή επένδυση κι ένα ισχυρό σύμβολο, ας πούμε τουλάχιστον ότι είναι ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, μια μοναδικότητα χωρίς ταυτότητα, ένα διάκενο απ’ όπου περνά καθαρός αέρας, ένας άγγελος/δαίμονας της κοινότητας που έρχεται. Κι ως τέτοιον ας τον πενθήσουμε κι ας τον τιμήσουμε.

π.

27/9/2019